เกลื้อน เป็นโรคผิวหนังที่พบได้ค่อนข้างบ่อย พบได้ในคนหนุ่มสาว ทั้งผู้ชายและผู้หญิง และไม่ทำให้เกิดโรค แต่เมื่อมีปัจจัยบางอย่างที่ทำให้ผิวหนังขาดความแข็งแรง และเชื้อราชนิดนี้เจริญงอกงามได้ดี ก็จะทำให้เกิดโรคต่อผิวหนังได้ มีลัษณะเป็นดวงๆ ขนาดแตกต่างกัน มีขุยเล็กน้อย ตัวผื่นมีสีได้ต่างกันตั้งแต่ขาว, น้ำตาล, ชมพู, ซึ่งอาจมีอาหารคันหรือไม่ก็ได้ พบมากบริเวณลำตัวท่อนบน แต่อาจกระจายได้เต็มตัว
เกิดจากเชื้อราชนิดหนึ่ง ชื่อ Pityrosporum Orbiculare ซึ่งปกติก็อาศัยอยู่บนผิวหนังของคนเราอยู่แล้ว แต่จะเพิ่มจำนวนมากขึ้นเมื่อมีอากาศร้อนชื้น และก่อโรคได้ในบางคน ตัวเชื้อนี้จะสร้างสารที่มายับยั้งการสร้างเม็ดสีของผิว ดังนั้นจึงมักเกิดเป็นดวงขาวๆ ตามบริเวณที่ติดเชื้อ

ลักษณะของโรค

• ผื่นราบ มีขอบเขตชัดเจน มีขุยละเอียด
• รูปร่างเป็นวงกลม หรือวงรี
• ผื่นมีขนาดได้ตั้งแต่วงเล็ก ๆ 2-3 มม. และอาจขยายรวมเป็นวงใหญ่ได้
• มีสีได้หลากหลาย ตั้งแต่สีขาว สีน้ำตาลอ่อน สีน้ำตาลเข้ม ขึ้นอยู่กับสีผิวของแต่ละบุคคล
• มักไม่ค่อยมีอาการ ในบางคนอาจมีอาการคันเล็กน้อย
• พบบ่อยบริเวณลำตัว หน้าอก หลัง ต้นขา ต้นแขน คอ
  
  

ปัจจัยส่งเสริม

• ความอับชื้นจากเหงื่อ และความร้อน
• ภูมิต้านทานลดลงจากโรคประจำตัว หรือได้รับยาสเตียรอยด์ (Steroid) เป็นเวลานาน

• สำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคไม่มาก มักได้รับยาทาเป็นส่วนใหญ่ ควรทาเป็นบริเวณกว้าง ๆ และทายาติดต่อกันสักระยะหนึ่ง ยาที่ได้รับมักอยู่ในประเภท
  - โลชั่นหรือแชมพูผสม selenium sulfide
  - แชมพูผสม ketoconazole
  - ครีมทาฆ่าเชื้อราโดยเฉพาะ (ketoconazole, miconazole, clotrimazole)
• สำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคมาก และเรื้อรัง อาจให้ยารับประทานร่วมด้วย

มักใช้เวลาในการรักษาประมาณ 2-4 สัปดาห์เชื้อก็จะหมดไป แต่รอยขาวที่เกิดขึ้นนั้นยังคงอยู่อีกระยะหนึ่ง และสีผิวก็จะค่อยๆ กลับคืนมา เมื่อผิวหนังมีการสร้างเม็ดสีใหม่มาทดแทน และมักเกิดขึ้นได้บ่อยกับบางคน ซึ่งอาจจะต้องมีการทายาควบคุม เพื่อไม่ให้เกิดขึ้นมาอีกในรายที่เป็นบ่อยๆ

• ทำการขูดขุยจากรอยด่าง ส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ โดยจะใช้น้ำยาชนิดหนึ่ง พบตัวเชื้อที่เป็นสาเหตุ
• หรือทำการตัดชิ้นเนื้อบริเวณรอยโรค ไปตรวจ

เกลื้อนเป็นโรคที่เรื้อรัง เป็นๆ หายๆ ได้ ดังนั้นจึงควรเน้นเรื่องการป้องกัน พยายามกำจัดสาเหตุ หรือปัจจัยส่งเสริมในการเกิดโรค และควรให้ผู้ป่วยเข้าใจด้วยว่า การที่สีผิวจะกลับคืนเป็นปกติ อาจใช้เวลาเป็นเดือนได้



หลังจากหาย ควรใช้ยาทาต่อไปอีกสักระยะ เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นใหม่